اجماع مدرکیاجماع مدرکی به اتفاق نظر فقها با وجود دلیل قابل استناد در مسئله اطلاق می‌شود. ۱ - تعریفاجماع مدرکی اجماع با مستند معلوم را گویند که از آن در اصول فقه مبحث حجج و امارات بحث شده است. اجماع مدرکی، مقابل اجماع تعبدی می‌باشد و عبارت است از اتفاق علما در مسئله‌ای که در مورد آن دلیل یا اصلی وجود دارد و علم یا احتمال آن هست که اتفاق کنندگان به آن دلیل یا اصل به عنوان مدرک نظر خود استناد نموده باشند. اجماع مدرکی فاقد اعتبار و ارزش است، زیرا حجیت آن بستگی به اعتبار مدرک آن دارد؛ یعنی باید به اصل مدرک و مستند حکم مراجعه کرد و در صورت اعتبار مدرک، براساس آن عمل نمود. [۵]
منابع اجتهاد (از دیدگاه مذاهب اسلامی)، جناتی، محمد ابراهیم، ص۲۰۱.
۲ - حجیت اجماع مدرکیاجماع مدرکی که مقابل اجماع تعبدی است، حجت نيست؛ زيرا حجيت اجماع از جهت کشف قول معصوم عليه‌السلام است و از آن جا که مستند اجماع مدرکی يعنی دلیل لفظی و يا غير لفظی، معلوم و در دسترس فقیه می‌باشد می‌تواند بدان مراجعه کند؛ تا اگر آن دليل نزد وی معتبر باشد، طبق آن فتوا دهد و گرنه آن را ردّ کند. ۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۹۵، برگرفته از مقاله «اجماع مدرکی». فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۱، ص ۲۷۹. |